لنز خوب چی بخرم ؟ لنز زوم یا لنز پرایم ؟

در طول سالیان گذشته استفاده از لنز های زوم به مقدار زیادی مورد استقبال عکاسان و به خصوص عکاسان حرفه ای واقع شده است . این لنز ها نیاز به جابه جا شدن در طول زمان عکاسی را کاهش می دهند و به جای اینکه چندین لنز را به همراه خود داشته باشید ، یک لنز زوم عملکرد چندین لنز را در درون یک دستگاه به شما ارایه می دهد. با توجه به ارایه سنسور های جدید و پیشرفته در دوربین های حرفه ای امروزی ، حتی در شرایط استفاده از حساسیت ایزو بسیار بالا نیز ، لنز های زوم تصاویری شفاف و با کیفیت را در اختیار شما قرار می دهند . امروزه لنز های زوم تصاویری کاملا شفاف و با کیفیت را در بسیاری از فواصل کانونی ارایه می دهند.

از سوی دیگر با افزایش کیفیت و کارایی لنز های زوم ، لنز های پرایم به دلیل عدم برخورداری از فواصل کانونی متعدد ، انتظار می رود تا محبوبیت خود را از دست بدهند اما در واقع لنز های پرایم هنوز هم ابزار هایی حرفه ای و با کیفیت محسوب می شوند. تولید کنندگان لنز در کمپانی های کانن ، نیکون و سونی در حال به روز رسانی فهرست لنز های پرایم خود می باشند و تعداد زیادی از کمپانی های دیگر از قبیل سیگما ، تامرون و ... نیز انواع مختلفی از لنز های پرایم را در فهرست محصولات خود قرار داده اند . امروزه گزینه های زیادی برای انتخاب از میان لنز های پرایم و یا لنز های زوم وجود دارند اما اگر شما به تازگی به دنیای عکاسی وارد شده اید برای انتخاب از بین این گزینه ها ممکن است دچار اشکالات و سئوالات زیادی شده باشید .

یکی از سوال های پر تکرار و بسیار زیادی که در آموزشگاه عکاسی از من پرسیده می شود این است که در شروع عکاسی چه لنزی را بخرم و یا برای عکاسی پرتره یا عکاسی منظره چه نوع لنزی مناسب می باشد . در این مطلب به طور مفصل دو گروه از پر طرفدار ترین لنز ها را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و برای شما مزیت ها و معایب هر یک از آنها را بیان می کنم تا شما راحت تر بتوانید تصمیم بگیرید .

لنز پرایم چیست ؟

لنز پرایم لنزی است که تنها یک فاصله کانونی دارد و دارای قدرت زوم ( بزرگنمایی ) بر سوژه نیست . به بیان ساده تر ، زاویه دید این لنز ها قابل تغییر نمی باشد و این لنز هیچ گونه قابلیتی برای بزرگتر یا کوچکتر نشان دادن سوژه در درون کادر تصویر را به وجود نمی آورد. در زمان کار با یک لنز پرایم ، تنها گزینه شما برای بزرگنمایی یا کوچک نمایی سوژه ، این است که به صورت فیزیکی به سوژه خود نزدیک شده و یا از آن دور شوید.

بنابراین لنز  های پرایم تنها دارای یک فاصله کانونی بوده و دارای حجم بدنه نسبتا کوچکی می باشند به عنوان نمونه ای از لنز های پرایم به لنز ها و مدل های Nikon 50 f/1.8G, Canon 800mm f/5.6L IS, Sigma 35mm f/1.4 می توان اشاره نمود.

لنز زوم چیست ؟

در مقایسه با لنز های پرایم ؛ لنز های زوم دارای فواصل کانونی متغیری بوده و از قدرت بزرگنمایی یا کوچک نمایی در کادر تصویر برخوردار هستند. این لنز ها به شما اجازه می دهند تا از فاصله دورتر یا نزدیکتری نسبت به سوژه خود عکاسی کنید و از این روی زاویه دید های متفاوتی را ارایه می دهند. این لنز ها دارای یک حلقه زوم اپتیکال هستند و با استفاده از آن تغییر فاصله کانونی را امکان پذیر می نمایند.

در هر لنز زوم دو محدوده در رابطه به فاصله کانونی وجود دارد . به عنوان مثال یک لنز زوم 70-200mm در واید ترین حالت فاصله کانونی 70 میلیمتر و در حالت زوم فاصله کانونی 200 میلیمتر را به وجود می آورد. علاوه بر این ؛ یکی از ویژگی های موجود در بسیاری از لنز های زوم آن است که این لنز ها دارای حالت دیافراگم متغیر در فواصل کانونی مختلف می باشند. در بسیاری از لنز  های زوم کیت یا لنز های سطح مبتدی عبارتی مثل این را مشاهده می کنید : f/3.5-5.6

در یک لنز زوم Nikon 18-55mm f/3.5-5.6 باز ترین حالت دیافراگم F3.5 زمانی به دست می آید که لنز در واید ترین زاویه دید خود قرار داشته باشد و اگر شما از حالت زوم در فاصله کانونی 55 میلیمتر استفاده کنید ، بازترین حالت دیافراگم آن به F5.6 تغییر می کند .

در لنز های زوم حرفه ای این حالت وجود ندارد و در تمامی فواصل کانونی لنز ، بازترین حالت دیافراگم به صورت ثابت قابل استفاده می باشد.

مزیت های لنز پرایم :

قیمت :

بهترین و با کیفیت ترین لنز های پرایم ، در مقایسه با لنز های زوم قیمت بسیار ارزانتری دارند. یک لنز پرایم 24mm f/2.8 قیمتی در حدود 400 دلار دارد در صورتی که یک لنز زوم 24-70mm f/2.8 قیمتی در حدود 1900 تا 2300 دلار می تواند داشته باشد. حتی اگر شما چندین لنز پرایم با فواصل کانونی 24mm,70mm,35mm f/1.8, 50mm f/1.8,85mm f/1.8 را تهیه کنید ، همچنان ارزانتر از یک لنز زوم حرفه ای پرداخت کرده اید.

اندازه و وزن

بسیاری از عکاسان مبتدی تصور می کنند که لنز های غول پیکر و بزرگ مثل 70-200mm f/2.8 که دارای استابیلایزر داخلی هستند ، لنز های بسیار بهتری به شمار می آیند. این نکته صحیح است که لنز های زوم حرفه ای تصویر نسبتا شارپ و اتوفوکوس پر سرعتی دارند اما در هر صورت این لنز ها بدنه ای بزرگ و قابل توجه دارند ، وزن سنگین آنها در طول زمانهای عکاسی ممکن است خستگی عکاس را به دنبال داشته باشد . اغلب عکاسانی که با لنز های بسیار سنگین کار کرده اند با مشکلات درد دست و کمر و گردن مواجه شده اند .

به طور خاص در زمان کار با دوربین های میرورلس ، وزن و حجم لنز دارای اهمیت زیادی است و به دست آوردن حالت تعادل میان لنز و دوربین ، در زمان کار کردن با لنز های زوم ، بسیار دشوار می باشد.

یادگیری و آموزش

بسیاری از عکاسان حرفه ای بر این باورند که زوم کردن و فاصله گرفتن از سوژه یک تکنیک کهنه و قدیمی است و دور یا نزدیک شدن به سوژه به صورت فیزیکی یک روش موثر تر برای کنترل ترکیب بندی و به دست آوردن بهترین زاویه دید به شمار می آید. همچنین یک لنز پرایم به شما اجازه می دهد تا از همه قابلیت های آن استفاده نموده و بهترین زاویه دید را با آن به دست بیاورید.

زیبایی شناسی

حرفه ای ترین لنز های زوم در بهترین حالت دیافراگم F2.8 را به شما ارایه می دهند و این دیافراگم در تمامی فواصل کانونی به صورت همسان قابل استفاده خواهد بود. از سوی دیگر لنز های پرایم در یک فاصله کانونی ثابت دیافراگم بسیار بازتری را به وجود آورده و قدرت کنترل بالاتری بر عمق میدان دید در تصویر را به وجود می آورند. بازترین حالت دیافراگم در یک لنز پرایم با f/0.95 به دست آمده است و در نتیجه آن بوکه هایی بسیار زیبا را می توان به دست آورد.

محو کردن پس زمینه و به دست آوردن بوکه در عمق میدان دید در عکس ، یکی از نخستین تلاشهای عکاسان مبتدی است و زمانی که شما یک دوربین با لنز زوم کیت آنرا خریداری می کنید ، به دست آوردن این حالت به رویایی برای شما ممکن است تبدیل شود.

عکاسی در محیط های کم نور :‌

یک لنز پرایم به لطف برخورداری از یک دیافراگم باز ، به شما اجازه می دهد تا در شرایط کم نور با قدرت بیشتری عکاسی کنید . لنز های پرایم معمولا طراحی اپتیکال نسبتا ساده تری دارند و این طراحی اپتیکال ساده تر باعث شده است تا دستیابی به دیافراگم های باز در آنها آسانتر باشد.

به طور معمول لنز های پرایم دو تا سه برابر قدرت عکاسی بهتری در شرایط کم نور در مقایسه با لنز های زوم دارند. اگر چه تعداد زیادی از لنز های زوم دارای یک لرزشگیر داخلی هستند ، اما در هر صورت دیافراگم باز و پر سرعت بری عکاسی در محیط های کم نور ، تاثیر گذاری بهتری را به وجود می آورد.

مزیتهای لنز های زوم :

اگر همه چیز به نفع لنزهای پرایم بود، هیچ کس از لنز های زوم استفاده نمی کرد. اگر چه لنز های زوم بزرگتر و سنگین تر و اغلب گران قیمت تر هستند اما در هر صورت این لنز ها نیز بسیار محبوب بوده و استفاده از آنها نیز می تواند بسیار راحت باشد. شرایط مختلفی وجود دارد که حتی بهترین لنزهای پرایم نیز راهی برای غلبه بر عملکرد لنز های زوم خوب ندارند. در زیر مزایای ارائه شده توسط لنزهای با فاصله کانونی متغیر آورده شده است.

تطابق پذیری

در شرایطی که  لازم است تا عکاس فقط  در یک ناحیه به صورت ثابت حضور داشته باشد و شرایط صحنه و سوژه را از فاصله دور کنترل کند ، این لنز های زوم هستند که عملکرد بسیار مطلوبی را ارایه می دهند. این لنز ها به شما اجازه می دهند تا از واید ترین حالت تا انتهای زوم را با چرخاندن یک حلقه در اختیار داشته باشید و بتوانید فواصل کانونی مختلف را در کوتاه ترین زمان به دست آورید. در عکاسی منظره و یا عکاسی حیات وحش که عکاس باید در یک موقعیت خاص و محدود قرار داشته باشد ، لنز های زوم به عکاس امکان میدهند تا از فاصله ای بسیار دور سوژه های خود را تحت نظر داشته باشند.

استابیلایزر

لنز های زوم جدید و مدرن امروزی دارای یک لرزشگیر داخلی هستند که به میزان 3-4 stop سرعت شاتر ، لرزش های تصویر را بر طرف می کنند. سیستم استابیلایزر تصویر در میان برند های مختلف اسامی متفاوتی دارد. این سیستم در کانن (IS) و در نیکون (VR) ، در لنزهای سیگما (OS) و در رابطه با لنز های تامرون (VC) نامیده می شود. با وجود این فناوری حتی در دیافراگم f/4 نیز شما قادر خواهید بود تا تصاویری کاملا شارپ را در یک محیط کم نور به دست بیاورید . سیستم لرزشگیر لنز با حرکت دادن به عناصر اپتیکال داخلی آن در زمان بروز لرزش در تصویر ، جابه جا می شود و در نهایت یک تصویر شارژ و بدون لرزش را در اختیار شما قرار می دهد.

قابلیت حمل و نقل

یک لنز زوم به جای دو یا چند لنز پرایم قابل استفاده می باشد و در طول زمان های عکاسی شما را از تعویض لنز های مکرر بی نیاز می سازد. به جای حمل و نقل چنیدن لنز پرایم ، فقط یک لنز را با خود جا به جا کنید . به نوعی، لنزهای زوم برای شما امکان کاهش وزن را به وجود می آورند و برای پوشش دادن کل محدوده مورد عکاسی خود، نیازی به آوردن چندین عدد پرایم نخواهید داشت. تعویض کمتر لنز همچنین به معنای تمیزتر بودن سنسور و عناصر اپتیکال داخلی لنر و بدنه دوربین می باشد.

نتیجه گیری

عکاسان مبتدی اغلب با چالش انتخاب میان خرید یک لنز با فاصله کانونی ثابت یا یک لنز زوم روبرو هستند. همانطور که در این مقاله بیان شد، هر دو گروه از این لنز ها مزایا و معایب خود را دارند، بنابراین انتخاب بین این دو در واقع می تواند بسیار دشوار باشد. زمان می برد تا متوجه شوید که کدام وسیله با سبک عکاسی شما در تناسب قرار دارد. برخی از افراد در نهایت با یک لنز سوپرزوم همه کارهای خود را انجام می دهند، در حالی که برخی دیگر به لنزهای پرایم خود  وفادار مانده و از لمس لنزهای زوم خودداری می‌کنند. همانطور که یاد می گیرید چگونه از وسایل اضافه خود استفاده کنید و شروع به تقویت مهارت های عکاسی خود می کنید، تا زمانی که می توانید از قدرت خلاقیت خود استفاده کنید ، واقعاً مهم نیست که چه نوع لنزی  را انتخاب می کنید.

به عنوان یک هنرجوی عکاسی ممکن است با لنز کیت دوربین خود شروع به کار کرده باشید اما به مرور و با تعیین علاقمندی و سبک خاص عکاسی شما ، نوع لنز های مورد نیازتان نیز مشخص شده و برای تهیه لنز های جدید تر اقدام خواهید کرد.

تهیه و تنظیم : فرهاد مولایی - مربی آموزش عکاسی پرتره و مدلینگ